ARNIKA GÓRSKA (Arnica montana)

Pora na kolejny post z serii ziołowej. Tym razem w roli zioła miesiąca wystąpi Arnika górka łac. Arnica montana. Zioło to ma wiele zastosowań i od lat była wykorzystywana w ziołolecznictwie. Przyjrzyjmy się więc ziołu, które według niektórych chroniło nawet przed piorunami.

Jest to bylina z rodziny Złożonych występująca na górskich łąkach Europy Środkowej, Azji i Ameryki Północnej. Rzadziej można ją spotkać na niżu, m.in. na Litwie i Białorusi. W Polsce rośnie dość rzadko. Występuje w Sudetach, Karpatach oraz na niżu, zwłaszcza na Suwalszczyźnie, Pomorzu Mazurskim i w Puszczy Białowieskiej, na łąkach i brzegach lasów.

Surowiec zielarski:

Do celów leczniczych zbiera się na plantacjach kwiatostany - koszyczki w początkowym okresie kwitnienia, w dni słoneczne, po obeschnięciu rosy i suszy w cieniu i przewiewie. Otrzymany surowiec stanowią koszyczki arniki.

Działanie zdrowotne, wewnętrzne.

Przetwory z arniki podane doustnie mają korzystny wpływ na układ krążenia.

Podnoszą ciśnienie krwi i usprawniają jej przepływ przez naczynia wieńcowe, zwiększają liczbę skurczów serca i jego objętość wyrzutową, zmniejszają opory w naczyniach obwodowych i poprawiają krążenie w kończynach i mózgu. Pobudzają równocześnie oddech. Obserwuje się też nieznaczne działanie przeciwzapalne oraz przeciwobrzękowe w obrębie obwodowych naczyń żylnych oraz naczyń mózgowych.

Działanie zewnętrzne

Związki czynne kwiatów arniki podawane zewnętrznie przenikają łatwo przez skórę, wzmacniają ściany naczyń włosowatych, a w przypadku uszkodzeń, np. na skutek kontuzji lub obrzęków, zapobiegają przenikaniu osocza poza łożysko żylne. Zmieniają również ciśnienie na zewnątrz i wewnątrz drobnych naczyń podskórnych, ułatwiają resorpcję płynu wysiękowego oraz zmniejszają obrzęk i jego bolesność. Po wniknięciu do naczyń wyraźnie zwiększają aktywność

fibrynolityczną krwi, przeciwdziałają aglutynacji płytek krwi i zapobiegają powstawaniu zakrzepów żylnych.

Znacznie częściej od stosowania przetworów z arniki wewnętrznie podaje się przetwory z arniki zewnętrznie, na krwiaki, stłuczenia, obrzęki pourazowe, oparzenia I i II stopnia, wylewy podskórne, uszkodzenia naskórka, owrzodzenia

troficzne i czyraki oraz owrzodzenia jamy ustnej i dziąseł.

Korzystnie działają również w zapaleniu ścięgna, stawu i nerwu, bólu barku, owrzodzeniu żylakowym oraz ukąszeniach owadów. Jako środek łagodzący bóle stosuje się też arnikę w zakrzepowym lub zarostowym zapaleniu żył i w bólach pooperacyjnych.

Ważne:

Lecznicza arnika ma jednak i swoje „mroczne” strony. W całości jest rośliną trującą. Przedawkowanie może doprowadzić nawet do śmierci a w przypadku nadmiernego stosowania na skórę, zwłaszcza wrażliwą może spowodować ostre podrażnienie. Dlatego zwłaszcza przed użyciem nowego kosmetyku z arniką należy wykonać test alergiczny

Receptury z Arniką

Odwar z arniki: l/2 łyżki kwiatów zalać 2 szklankami wody ciepłej. Ogrzewać do wrzenia i gotować łagodnie pod przykryciem 5 min. Odstawić na 10 min i przecedzić. Dodać 50 g gliceryny oraz 1 łyżeczkę octu i stosować do okładów.

Napar arnikowo-rumiankowy: zmieszać po 30 g kwiatów arniki i kwiatów rumianku. Zalać 2 łyżki mieszanki 1/21 wody wrzącej, postawić pod przykryciem, a po ostudzeniu przecedzić. Stosować do okładów, przymoczek i przemywań w egzemie alergicznej, do płukania jamy ustnej i gardła oraz zmywania owłosionej skóry głowy.

Maść arnikowa na stłuczenia:

2 łyżki suszonych kwiatów arniki, zmielonych na pył, powstały proszek mieszamy z  8 łyżkami oleju lub rozpuszczonej wazeliny.

Arnika w kosmetyce

W kosmetyce wyciągi z arniki stosuje się w kremach przeciwzapalnych, regenerujących i oczyszczających, w płynach do twarzy, parówkach a także kosmetykach do pielęgnacji włosów. Arnika jest szczególnie korzystna dla skóry podrażnionej, skóry wokół oczu i spierzchnięte usta. W kosmetykach stosuje się ją również ze względu na właściwości zmiękczające.

Oto przepis na domowy kosmetyk z arniką.

Tonik do cery mieszanej z arniką i szałwią.

1 łyżka ziela szałwii

1 łyżka ziela arniki

1 szklanka wina

Sok z ½ cytryny

Zioła zalać 1 szklanką wrzątku, parzyć 30 minut. Dodać wino oraz sok z cytryny. Po 2 tygodniach przecedzić zioła i przelać do butelek. Przemywać tonikiem twarz. Tonik należy trzymać w lodówce.

Kosmetyki z arniką:

FLOS-LEK Nawilżający krem arnikowy SPF 15 z linii Arnica, cena ok. 19,99 zł

Dr. Hauschka Olejek do ciałą z brzozą i arniką 10 ml cena ok 8 zł

ATW, Ujędrniajacy balsam do ciała z arniką górską ok. 30 zł

Tołpa dermo men expert. S.O.S. Balsam przeciw podrażnieniom 40 ml ok 30 zł

Źródło: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Ożarowski A.

              Czasopismo Przepis na zdrowie 02/2014